Demon­stratie bij apen­han­delaar Hartelust in Tilburg

Daar staan we dan. Alwéér. Het dierenleed achter deze deuren is er niet minder om geworden. Sterker nog, het lijkt erop dat het alleen maar meer geworden is.

Eerlijk is eerlijk. Minister Adema heeft ook iets goeds gedaan voor proefdieren. Nadat toenmalig Partij voor de Dieren Kamerlid er heel erg veel aandacht voor gevraagd heeft, heeft de minister geld vrij gespeeld. 124,5 miljoen euro gaat er naar een proefdiervrij centrum in Utrecht. Het doel van het centrum is om veiligere, effectievere en betere medische behandelingen te stimuleren en tegelijkertijd dierenleed te verminderen. En dat was niet gebeurd zonder al die mensen die keer op keer op keer hier bij Hartelust, bij Charles River in Den Bosch, bij het Erasmus MC in Rotterdam, bij het BPRC in Rijswijk staan te protesteren om te laten weten: wij pikken dit niet langer! Wij eisen een einde aan dit gruwelijke dierenleed! Wij eisen een einde aan dierproeven!

Sinds 2012 roert de Tilburgse politiek zich om te kijken naar de mogelijkheid om het immense dierenlied wat hier achter deze deuren plaats vindt een halt toe te roepen. De Tilburgse fractie houdt de ontwikkelingen rondom Hartelust scherp in de gaten. Toen in het voorjaar bleek dat met TBC besmette apen in Nederland waren, stelde mijn collega Pam Wijnans vragen aan de gemeente. Of zij op de hoogte waren en hoe het zat met de volksgezondheid. Dat was op dat moment even onze invalshoek, wetende dat de juridische middelen die de gemeente heeft om Hartenlust te bestrijden summier zijn. De gemeente bleek niet op de hoogte en er waren geen extra besmettingen gevonden. Eigenlijk maar een paar dagen later barste de bom. Hartenlust bleek inderdaad besmette TBC apen naar Nederland te hebben gehaald en vanuit hier weer verder Europa in verhandeld te hebben. Na klachten vanuit Spanje werd besloten om alle resterende java-apen die hier leefden af te maken. Het doden van de dieren is geen verplichting, maar de apen met een handelswaarde van 170.000 euro, waren inmiddels in financiële zin waardeloos. Ondertussen weten we ook dat het om 177 apen ging. Deze manier van omgaan met dieren, weggooien omdat je er geen geld meer mee kunt verdienen is tekenend hoe onze maatschappij omgaat met dieren. Die weggooimaatschappij treft alle proefdieren. Omdat ook de dieren die of niet gebruikt worden voor de proeven of die de proeven overleven, uiteindelijk alsnog gedood worden. Dat was ook het lot van deze 177 java-apen. En laten we daar duidelijk over zijn. Deze dieren zijn geen “mooie” dood gestorven. Ze kregen geen spuitje of iets dergelijks maar zijn gedood zoals varkens in een slachthuis. Vergast. En waarom? Voor niets!

Ooit riep mijn fractie dat het enige wat we juridisch kunnen doen tegen Hartenlust is een uitbreiding tegenhouden. Voor de zekerheid zijn we dit aan het onderzoeken. De praktijk blijkt weerbarstig. Door de manier waarop de wet is ingericht en omdat het hier om het enige bedrijf van deze soort gaat is het onduidelijk hoe het precies zit. Milieuvergunning, bouwvergunning, vergunning voor het aantal dieren… Wie waarvoor verantwoordelijk is, is onduidelijk maar zoeken we uit. Want aan de ene kant zou je zeggen, de gemeente verleent de vergunning dus kan die ook níet verlenen. Maar zo zit de wet helaas niet in elkaar. Als het mag, MOET je. En helaas is ethiek geen reden om het niet te willen… Het nadeel van een lagere overheid! Den Haag bepaalt en de gemeente moet volgen.

Is er dan ook nog iets positiefs te melden? Jazeker! Ons verzet groeit. De 177 gedode java-apen hebben redelijk wat media-aandacht gekregen. Ook is de Tweede Kamerfractie van de Partij voor de Dieren er weer mee bezig. Iedereen die we erover spraken, bijvoorbeeld op straat tijdens de Europese verkiezingen, sprak er schande van. Niemand begreep waarom deze apen gedood moesten worden. Zowel de zieke als de gezonde dieren. Let daarbij ook even op het feit, TBC is, ook bij apen, goed te genezen met antibiotica. En het is goed dat de burgers zit uitspreken! Want alleen zo krijgen we de politiek zo ver om actie te ondernemen. Tenslotte heb je maar 3% van de bevolking nodig om een verandering in gang te zetten!

En het betaald zich uit beste mensen. Gemeente Tilburg lijkt met de rug tegen de muur te staan in zake Hartenlust. Het Rijk is aan zet. Zowel om te stoppen in dierproeven maar bovenal in de handel van deze apen. Hartenlust verhandeld zijn apen niet binnen Nederland maar alleen daarbuiten. Sterker nog, de Nederlandse Akademie van Wetenschappen raadt ten zeerste af om apen voor dierproeven uit Tilburg te halen omdat de herkomst van de apen onduidelijk is. Ondertussen is, door de wereldwijde behoefte aan dierproeven op deze java-apen, dit dier een bedreigde diersoort geworden sinds 2022. Het bedrijf uit Tilburg is een van de grootste Europese doorvoerhavens van java-apen en daarmee een spil in de apenhandel op ons continent.

Een verbod op dierproeven in Nederland, hoe geweldig ook, heeft geen enkele invloed op de duizenden apen die hier per jaar Tilburg in en uit gaan.

Om het Rijk als bevoegd gezag in beweging te krijgen heeft de Tilburgse raad en de Provinciale Staten van Brabant, beiden in gang gezet door de Partij voor de Dieren fracties, een kleine maand geleden twee moties aangenomen waarin zij de wethouder en gedeputeerde oproepen om bij de minister te lobbyen om de Nederlandse handel eindelijk en definitief te stoppen. Niet af te bouwen maar om te stoppen. Want in theorie is 1 aap minder al een succesvolle afbouw. Maar daar nemen wij geen genoegen mee. Wij gaan door tot elke kooi leeg is! Alle apen vrij!